Herkese merhabalar, udu çanak anten işlerine başladığımda yıl 2003'ü gösteriyordu. Analog uydu yayınları yerini dijital yayınlara terk etmiş ve dijital yayınlar yaygınlaşma sürecine girmiş, ben de bu işin inceliklerini örenip uygulamaya başlamıştım. 42E Türksat başta olmak üzere, popüler avrupa uyduları için çanak anten kurulum montaj yaparken, müşteriler sorardı; -falanca uyduda şöyle yayın buketi varmış, ayarlamaya değer mi? gibilerinden sorulardı. Bu tarz sorular karşısında bilmiyorum da diyemezsiniz, bir şekilde cevaplamak zorunda kalıyorsunuz. Bu nedenle evde sabit kurulmuş 120cm ofset çanak antenimi, müşteri sorularına cevap bulmak için antreman sahasına çevirmiştim. Baktım bu iş her zaman el ile olmayacak, bir tane rotorlu, aktuatör kollu V-box destekli 150cm parabol çanak anten kurmaya karar verdim. İş amacı ile rotorlu çanak anteni kurduktan sonra çok yararını gördüm. Müşteri sorularına çok çabuk geri dönüş yapıyor, yanıt veriyor ve isterler ise, gidip servis yapıyordum. Çanak anten kurulumunda kullandığım uydu bulucu cihazı için, yeni TP frekansları güncellemek de çok kolaylaşmıştı. Bir zamanlar 30.0°W Hispasat uydu kurulumu için aranılan isim olmuştum. :)
2005'i 2006'ya bağlayan bir günde kar kıyamet, resimde görülen bu sistemi duvara monte ettim.
Hareketli çanak anten yer seçimi konusunda beni en çok teredüte düşüren uydu 30.0°W Hispasat olmuştur. Merkez/Edirne'de bu uydu ufuk çizgisine en yakın, uca doğru en son batı uydusu olduğu için ve o' zamanlar önemli de bir uydu olduğu için, rotorlu çanak anteni montajına geçmeden önce karşı binanın yüksekliği engel olabileceği düşüncesi ile aynı duvara önce sabit bir çanak kurup 30.0°W Hispasat uydusunu almaya fiziksel bir engelin olmadığından emin olduktan sonra Rotorlu çanak anten kurulumuna geçtiğimi iyi hatırlarım.
Günümüzde şimdiki teknolojik imkânlarla baktığımızda 30.0°W Hispasat uydusu karşı binadan bayağı yüksekte olduğu gözlemleniyor ve uzak mesafeden dolayı da kurtardığı anlaşılıyor.
2013 yılında apartman yönetimi dış cephelerin mantolama ısı yalıtımı kararı alınca sistemi duvardan sökmek zorunda kaldım. Sökülen malzemeleri bodrum katta kömürlüğe kaldırdım. Alt yapı yetersizliği nedeni ile kömürlüğe kaldırdığım malzemeler ilk şiddetli yağışta su baskınında zarar görmüş olduğunu, sistemi tekrardan kuracağım zaman fark ettim.
Aktüatör kol motor dişli kutusu, su altında oksitlenmiş ve tamiri mümkün olmadı maalesef.
2017 yılında sistemi tekrar kurmaya niyetlendiğimde 18 inch kollu motor ürünü, talep olmadığı için piyasadaki satıcılarda bulunmuyordu, gene iş yattı.. Neyse ki, 2019 yılında bir arkadaşın deposunda hiç kullanılmamış, sıfır bir tanesini bulduk.
Dış cepheler mantolama ısı yalıtımı uygulaması yapıldığı için anten direğini bu sefer yere yaptık. Rotorlu çanak anten için kurulacak olan direğin, çanağın ufuktan ufuğa kusursuz bir şekilde hareket etmesi ve uydular kuşağını sorunsuz taraması için düşey olarak 90 derece dik açıda yere tespit edilmesi son derece ÖNEMLİDİR!
Ön hazırlık: uzun bir aradan sonra, sistemi yeniden kurmak ve uydu bulucu cihaza bulunduğum yerden alınabilen uydulara ait TP frekanslarının hangileri olduğunu tespit etmek hiç te kolay olmuyor. Bunun için yeni kurduğum direğe 120cm ofset sabit bir çanak takıp, alınabilen tüm uyduları deneme yanılma yolu ile tek tek bulup, en iyi sinyal veren TP frekanslarını uydu bulucu cihaza yazdırmak gerekiyor. Bu işlem yaklaşık 15 gün, ortalama 2'şer saat mesai harcanarak elde edilmiştir.
Antenin bulunduğu konuma göre görülebilen uydular. Eskiden böyle imkânlar yoktu. Akıllı telefonlar çıktığından beridir bu tür uygulamalar sayesinde çanak anten için yer seçimi, işlemleri kolaylaşıyor.
"Evet.. nerede kalmıştık" diyerek, eski emektar çanağımızı hareket maunt üzerine takmaya hazırlanıyoruz.
Sinyal alma verimliliğini önemli ölçüde etkileyen bir unsur da çanak anten düzgünlüğüdür. Özellikle 90Cm'den büyük olan çanaklar; 120cm, 150cm ya da 180cm geniş çaplı yapıları yüzünden çok çabuk yamulmaya elverişlidirler. Çanak antenler depolama, kargoda taşınması işlemlerinde usulüne uygun davranılmaz ise, kolayca yamulabilmektedirler.
Çanak anteniniz ister yeni olsun, isterse eski, çanağı hareket mauntu üzerine takmadan önce ve taktıktan sonra, resimde de görülebileceği gibi duvarcı çırpı ipi diye tabir edilen ip yardımıyla, çanağın geometrik düzgünlüğü mutlaka kontrol edilmelidir. Çanak antende varsa bir atıklık, el yordamı ile esnetilerek mutlaka düzeltilmesi gerekmektedir. Çırpı ipleri kesişme noktasında (+) ve (X) şekinde, birbirine bindirme yapmadan ve açıklık kalmadan kavuşmalıdır.
Elinde yamuk olduğu gözle seçilebilecek kadar, SEKSENSEKİZ olmuş çanakla uydu ayarlamaya çalışan, helâk olmuş çok kişi gördüm. :)
Ve bir sürpriz ile karşılaşıyoruz: Bir arkadaştan temin ettiğim üründe sorun çıktı. Aktüatör hareket kolu motor dişli kutusunda bulunan reed röle sensör, metal mili çeviren ana dişlisi üzerinde bulunan manyetik pul, ana dişlisininin aşağı ve yukarı doğru olan boşluğu nedeni ile motor dişli kutusu aşağıya doğru sarkıtılınca reed röle sensörden uzaklaşmasına neden olduğunu, bu nedenden dolayı da sayma işlemini gerçekleştirmediğini gözlemledim.
Normalde daha önce yatay konumda V-box'ta test ettiğimde sorunsuz çalışıyordu. Aktüatör kol, hareket maundunda takılı, doğal konumunda (aşağı) durduğunda ana dişlisi yaklaşık 1 santim kadar boşluk nedeni ile manyetik pul ile beraber reed röle sensörden uzaklaşmasına neden olmasından dolayı, dönen manyetik pulun, reed röle sensör tarafından algılama yapamamasına ve sayma işleminin gerçekleşmemesi nedeni ile V-box'ın da çanağın dönmesi için gönderdiği 36 volt besleme gerilimini kesmesi ile çanağın 1 saniye dönüp durmasıyla sonuçlanıyordu.
Çözüm: Elektronikçilerde satılan 20mm uzunluğunda cam reed röle sensörü sıcak silikon tabanca yardımıyla eskisinin yerine değiştirdim. Sayma işlemine engel olan boşluğu giderecek kadar, uygun şekilde, doğru polaritede, manyetik pula sürtme yapmayacak mesafede yapıştırmak ve lehimleme işlemini gerçekleştirmek.
Eski röle sensörü çıkartıp yerine cam tüp olanıyla değiştirmemdeki sebep; ince ve yuvarlak yapıda olması nedeni ile oturtulacağı yerde ayarlamaya yetecek kadar hareket alanı sağlaması nedeni ile tercih sebebim olmuştur.
Cam röle sensör tamir uygulaması her zaman yapılan bir şey değildir. Kablo bağlantılarında sorun olmadığı halde, V-box cihazına doğu veya batı yönüne komut verdiğinizde çanak 1 saniye dönüp duruyor ise ilk şüphelenecek yer röle sensördür! 36 volt motor kablo uç bağlantılarını yanlışlıkla röle sensör uclarına bağlarsanız ve bu şekilde çalıştırsanız, röle sensör zarar görebilir. Sensörü yanmış, yuvasına tam oturan orjinal yedeğini bulma ihtimaliniz pek bulunmuyor. Yerine yukarıda anlattığım gibi cam röle sensör tamir uygulaması yapmak, yaptırmak zorundasınız.
Resimde de görülebileceği gibi cam reed röle sensörü yapıştırmakta kullandığım beyaz sıcak silikon izleri görülmektedir. Motor ve sensör kablo uçları klemense bağlanmadan önce mutlaka lehimle kaplanması gerekmektedir. Kablo bağlantı şeması motor dişli kutusu kapağının iç kısmındaki etikette yer almaktadır.
Bulunduğum yere göre alınabilen uydular için en iyi sinyale sahip olan TP frekanslarını daha önce ön hazırlık çalışması yaparak edinmiş olduğumdan, rotorlu çanak sistemini uydular kuşağına göre ayarlamak çocuk oyuncağı gibi bir durum haline gelebiliyor.
Uydu bulucu cihazlarda hazır gelen uydu TP frekanslarına hiç bir zaman güvenmem. Klasik olarak 42.0°E Turksat 4A, 13.0°E Hotbird, 7.0°E Eutelsat 7A/7B gibi uyduları ayarlıyorsanız pek sorun olmaz. Diğer uydulara ait bir çok uydu TP frekansları, bulunulan yere göre uyumsuz olabilirler. Bu bağlamda uydu bulucu ile beraberinde hazır gelen verilere fazla güvenmeyiniz.
6 sene aradan sonra, 19 Mart 2019 da tekrar kurdurduğum rotorlu çanağın son hali.
10 Auğstos 2020 tarihinde n11'den sipariş verdiğim INVERTO Black Ultra 0.2dB Single LNB ürünü ise, pastanın üstünde duran çilek olmuştur. Online alışveriş sitesi n11' de iade etmesi kolay düşüncesi ile almıştım. Normal piyasa LNB'lere göre iyi performansta olduğunu görünce iade etmedim.
INVERTO Black Ultra 0.2dB Single LNB ürününü 150CM Kollu motorlu çanakta kullanmaya başladım. Normal piyasa LNB'lere göre sinyal kazancı biraz daha iyi olduğunu gözlemledim. Kırılmalı olarak aldığım bazı yayınların kırılması düzeldiğini görünce, 27 uyduyu tekrardan taradım. Bu kez de yeni gelen kanalların bazıları kırılmalı alıyor. Bu işin sonu yok. Daha önce bildiğim bir üründü. Tek çekincem orjinal ürün olmaması idi. Neyse ki, ürün orjinal, memnun kaldım.
INVERTO Black Ultra 0.2dB Single LNB ürünü ile uydu taratmasına dahir notlar: Eski taratma kanal sayısı ile yeni kanal taratma sayısı verileri. eski taratma tarihi: = 2020.04.11 , yeni taratma tarihi: = 2020.08.14
42.0°E Turksat 4A uydusu her dahim güncellendiği için eski ve yeni olarak kaydını tutmadım.
46.0°E Azerspace-1 eski tarama: 72 , yeni tarama: 81
45.0°E Intelsat 38 eski tarama: 223 , yeni tarama: 228
39.0°E Hellas Sat 2/3 eski tarama: 436 , yeni tarama: 456
36.0°E Eutelsat 36B eski tarama: 31 , yeni tarama: 126
33.0°E Eutelsat 33E eski tarama: 36 , yeni tarama: 36
31.5°E Astra 5B eski tarama: 208 ,yeni tarama: 209
28.2°E Astra 2E eski tarama: 265 , yeni tarama: 280
26.0°E Badr 5/7/4/6 eski tarama: 292 , yeni tarama: 380
23.5°E Astra 3B eski tarama: 619 , yeni tarama: 622
19.2°E Astra 1KR/1L/1M/1N = 1111 kanal eski tarama: 1116 , yeni tarama: 1111
16.0°E Eutelsat 16A eski tarama: 771 , yeni tarama: 758
13.0°E Hotbird eski tarama: 1607 , yeni tarama: 1537
10.0°E Eutelsat 10A eski tarama: 61 , yeni tarama: 65
9.0°E Eutelsat 9B eski tarama: 373 , yeni tarama: 392
7.0°E Eutelsat 7A/7B eski tarama: 253 , yeni tarama: 263
3.0°E Eutelsat 3B Rascom eski tarama: 28 , yeni tarama: 30
1.9°E BulgariaSat eski tarama: 88 , yeni tarama: 214
0.8°W Thor 5/6/7 Intelsat eski tarama: 740 , yeni tarama: 758
3.0°W ABS-3A eski tarama: 51 , yeni tarama: 18
4.0°W Amos 3/7 Eski tarama: 168 , yeni tarama: 159
5.0°W Eutelsat 5 West A eski tarama: 162 , yeni tarama: 268
7.0°W Nilesat 101/102/201 eski tarama: 151 , yeni tarama: 349
8.0°W Eutelsat 8 West B/D eski tarama: 3 , yeni tarama: 3
15.0°W Telstar 12 Vantage eski tarama: 25 , yeni tarama: 24
30.0°W Hispasat eski tarama: 420 , yeni tarama: 333
Salıcakla kalın..
